وکالت تعویض پلاک خودرو + هزینه 1404 و مدارک لازم
وکالت تعویض پلاک خودرو، سندی است که بین فروشنده و خریدار تنظیم و امضا می‌شود. با استفاده از اعتبار این وکالت، خریدار خودرو بدون نیاز به همراهی و حضور فروشنده، پلاک ماشین را دریافت می‌کند. تعویض پلاک ماشین اجباری است و بعد از فروش، پلاک قبلی برداشته و پلاک جدید جایگزین آن می‌شود. اما هیچ اجباری در وکالت تعویض پلاک خودرو وجود ندارد؛ زیرا این روش معمولاً با هدف راحتی مالک خودرو و صرفه‌جویی در زمان انجام می‌شود. نکات و قوانین جدیدی درباره وکالت تعویض پلاک خودرو در سال 1404 وجود دارند که در این مطلب از بلاگ تپسی به آن‌ها می‌پردازیم.
وکالت تعویض پلاک خودرو چیست؟
وکالت تعویض پلاک، مجوزی رسمی است که مالک خودرو به شخص دیگری می‌دهد تا به‌جای او، کارهای تعویض پلاک را انجام دهد. این وکالتنامه در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم می‌شود و به شخص وکیل، اختیار کامل می‌دهد. وکیل، با استفاده از این وکالتنامه، مراحل اداری و قانونی تغییر پلاک را در مراکز تعویض پلاک پیگیری می‌کند.
لطفا به این نکته توجه داشته باشید که در فرایند تنظیم وکالت تعویض پلاک به خریدار، فروشنده باید 2 بار به محضرخانه برود؛ هر چند که می‌توان با استفاده از روشی دیگر، فقط یک بار به همراه فروشنده به محضر مراجعه کرد.
با تنظیم وکالت فروش در دفترخانه، فقط 1 بار در محضر به خریدار وکالت داده می‌شود که امور مرتبط به تعویض پلاک را پیش ببرد و بعد از تعویض هم فقط خودش به تنهایی برای اقدامات نهایی کار به محضر مراجعه کند. اگر این روش را انتخاب می‌کنید، به این نکات هم توجه داشته باشید که:
- در فرایند تنظیم وکالت خودرو، بهتر است که فروشنده از اعطای حق موکلی به خریدار خودداری کند.
- هزینه وکالت فروش از وکالت تعویض پلاک خودرو بیشتر است.
- وکالتنامه تعویض پلاک خودرو و وکالتنامه فروش از نظر زمانی محدودیت دارند.
تعویض پلاک وکالتی چیست؟
تعویض پلاک وکالتی، همان کارهایی است که شخصِ وکیل با وکالتنامه رسمی، در مراکز تعویض پلاک به‌جای مالک انجام می‌دهد. این موضوع یک فرایند جداگانه یا خاص نیست؛ بلکه بخشی از همان وکالت تعویض پلاک محسوب می‌شود. برای مثال، فرض کنید که باید به سفر بروید و فرصت مراجعه به مرکز تعویض پلاک را ندارید. شخصی که از طرف شما وکالت دارد، همه این کارها را انجام می‌دهد و خودرو بدون حضور شما پلاک جدید می‌گیرد.
وجود وکالت تعویض پلاک خودرو چه ضرورتی دارد؟
واقعیت این است که وجود چنین وکالت نامه‌ای، ضرورت خاصی ندارد؛ اما زحمت فروشنده را کم می‌کند.
البته اگر فروشنده تمایل نداشته باشد یا نتواند که در زمان تعویض پلاک به همراه خریدار باشد، امکان تنظیم این سند وجود دارد. در این زمینه لازم است تا به نکات زیر توجه کنید:
- تعویض پلاک باعث کاهش هزینه‌های ثبت معامله می‌شود.
- پلیس می‌تواند به اطلاعات هویتی و داده‌های مرتبط با مالکان وسایل نقلیه دسترسی داشته باشد.
- سابقه جرایم رانندگان به ثبت خواهد رسید.
بیشتر بخوانید: مدارک لازم برای فسخ معامله خودرو
دلایل استفاده از وکالت تعویض پلاک
وکالت تعویض پلاک، یک راهکار ساده و قانونی برای انجام سریع امور اداری است. این روش علاوه‌بر صرفه‌جویی در زمان، خیال مالک را از بابت انجام درست مراحل راحت می‌سازد. از جمله دلایل رایج استفاده از وکالت تعویض پلاک عبارت‌اند از اینکه:
- مالک در خارج از کشور حضور دارد.
- مالک در شهر دیگری زندگی می‌کند.
- مالک خودرو، یک شرکت یا سازمان است.
- خودرو، ارثی محسوب می‌شود و به چند وارث منتقل شده است.
- مالک خودرو مشغله کاری زیادی دارد یا مشکلات جسمی و محدودیت‌های شخصی دارد.
انواع وکالت تعویض پلاک + نمونه متن وکالتنامه
وکالت تعویض پلاک همیشه به یک شکل انجام نمی‌شود و بسته به شرایط طرفین، می‌تواند صورت‌های متفاوتی داشته باشد. در ادامه دو نوع رایج آن را بررسی می‌کنیم.
1. وکالت تعویض پلاک خودرو بدون تاریخ مشخص
در این نوع وکالتنامه، زمان مشخصی برای اعتبار وکالت تعیین نمی‌شود. البته همین موضوع می‌تواند برای مالک خودرو مشکل‌ساز باشد؛ زیرا وکیل هر زمان که بخواهد، امکان استفاده از وکالت را دارد. برای جلوگیری از سوءاستفاده یا اختلاف‌های احتمالی، وکالتنامه با مدت اعتبار محدود و تاریخ مشخص تنظیم کنید. با تنظیم چنین وکالتنامه مشخصی، همه‌چیز شفاف و کنترل‌شده جلو می‌رود.
2. وکالت تعویض پلاک بدون نیاز به قولنامه
گاهی خریدار خودرو از طرف فروشنده به‌عنوان وکیل معرفی می‌شود تا کار تعویض پلاک را انجام دهد؛ اما بین طرفین هیچ توافق کتبی یا قولنامه‌ای وجود ندارد. در چنین شرایطی، کل موضوع صرفاً بر پایه اعتماد پیش می‌رود. به این نوع وکالت، وکالت تعویض پلاک بدون قولنامه گفته می‌شود.
مشکل اینجاست که اگر اختلافی رخ بدهد، سندی برای اثبات تعهدات طرفین وجود ندارد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که قبل از تنظیم وکالتنامه، حتماً یک قولنامه رسمی و معتبر تنظیم کنید. با رعایت این نکته، هر دو طرف وکالتنامه از نظر قانونی پشتوانه دارید.
نمونه متن وکالتنامه تعویض پلاک
برای آشنایی بیشتر، در ادامه یک متن نمونه از وکالتنامه تعویض پلاک را در اختیارتان می‌گذاریم:
«مورد وکالت:
مراجعه به نیروی انتظامی و ادارات راهنمایی‌ورانندگی و واحدهای نقل‌وانتقال خودرو در نیروی انتظامی به‌منظور تعویض و فک پلاک موجود بر روی خودرو ………… مدل …………….. رنگ ……………. به شماره شاسی ………………………….. و شماره موتور …………………… و شماره انتظامی ……………………… و انجام کلیه مراحل قانونی از جمله ارائه خودرو و مدارک مربوط به آن برای بازدید فنی و کارشناسی، پرداخت حقوق و عوارض و هزینه‌های مربوطه، ارائه هرگونه تعهد از سوی موکل در مراجع ذی‌ربط نسبت به خودرو مذکور و عندالاقتضا اخذ پلاک فک‌شده یا تحویل آن به انبار راهنمایی‌ورانندگی و دریافت رسید یا گواهی مربوطه جهت تحویل به موکل. همچنین وکیل اختیار دارد پلاک جدید را به نام موکل یا هر شخص حقیقی یا حقوقی دیگر درخواست و بر روی خودرو نصب نماید.
حدود اختیارات:
وکیل مذکور در انجام موضوع وکالت با حق توکیل به غیر، دارای تمامی اختیارات قانونی لازم از سوی موکل است و هرگونه اقدام، عمل و امضا در چارچوب این وکالت، همانند عمل و امضای موکل معتبر و قانونی خواهد بود.
این سند در دو برگ اوراق نیم‌برگی به شماره‌های ……………… و …………………… تنظیم گردید. مبلغ ……………… ریال بابت تنظیم سند طبق فیش شماره …………………. به بانک …….. شعبه …………….. واریز و قبض رسید شماره ……………… صادر و تحویل شد.
به تاریخ: یک‌هزار و چهارصد و چهار (1404)، محل امضا: …………………………………»
مدارک وکالت تعویض پلاک خودرو
مدارک وکالت تعویض پلاک خودرو عبارتند از:
- تعیین مدت اعتبار وکالتنامه
- فاکتور کارخانه یا برگه گمرکی
- نشانی، کدپستی و شماره تلفن وکیل یعنی خریدار
- بنچاق‌های ابتیاعی
- شناسنامه و کارت ملی
- برگه سبز خودرو
نکته 1؛ فرایند دادن وکالت تعویض پلاک به این صورت است که فروشنده مدارک لازم برای وکالت به خریدار را به دفاتر اسناد رسمی میبرد و وکالتی را به نام خریدار تنظیم می‌کند تا خریدار فقط در زمینه تعویض پلاک از آن استفاده کند و برای همین با وکالتی که به او داده می‌شود، هیچ کار دیگری نمی‌تواند انجام دهد.
نکته 2؛ وکالت تعویض پلاک با برگه سبز نیز امکان‌پذیر است.
مدارک موردنیاز برای تنظیم سند قطعی وکالت خودرو
برای تنظیم سند قطعی خودرو لازم است تا مدارک زیر تحویل داده شوند:
- اصل کارت ملی و شناسنامه خریدار و فروشنده
- برگه عوارض خودرو که از دفاتر خدمات الکترونیک شهرداری صادر می‌شود (فروشنده باید مبلغ آن را بپردازد)
- اصل بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر
- اسناد مالکیت خودرو
- برگه تاییدیه نقل و انتقال خودرو که از سوی یکی از مراکز تعویض پلاک صادر شده باشد
- برگه سبز
- اصل کارت هوشمند سوخت
نکته! این مدارک در مراجعه مجدد خریدار و فروشنده بعد از تعویض پلاک توسط خریدار تحویل داده می‌شوند.
شرایط تعویض پلاک وکالتی در سال 1404
تعویض پلاک با وکالتنامه، با مراجعه مستقیم مالک خودرو کاملاً فرق دارد. برای اینکه این فرایند کاملاً قانونی و بدون مشکل انجام شود، باید شرایط زیر را رعایت کنید:
| مرحله | توضیحات |
| احراز هویت وکیل | وکیل موظف است با ارائه مدارک شناسایی معتبر مثل کارت ملی و شناسنامه به مرکز تعویض پلاک مراجعه کند. همچنین باید مدارک شناسایی مالک و وکالتنامه رسمی را همراه داشته باشد. |
| تنظیم وکالتنامه رسمی | مالک باید شخصاً در دفتر اسناد رسمی حاضر شود تا وکالتنامه معتبر برای فرد مورد نظر (وکیل) صادر شود. |
| ارائه مدارک خودرو | تمامی مدارک خودرو باید به مرکز تعویض پلاک تحویل داده شوند؛ شامل کارت خودرو، سند مالکیت (برگ سبز)، بیمه‌نامه معتبر و گواهی عدم خلافی. |
| پرداخت هزینه‌های مورد نیاز | تمام هزینه‌های قانونی مربوط به خودرو از جمله جریمه‌ها، عوارض و مالیات باید قبل از مراجعه تسویه شوند. |
| معتبر بودن وکالتنامه | وکالتنامه باید دارای مدت‌زمان معتبر باشد. اگر تاریخ اعتبار آن به پایان برسد، تعویض پلاک انجام نمی‌شود. |
نحوه و مراحل تعویض پلاک وکالتی
برای انجام تعویض پلاک با وکالتنامه، مراحل مشخصی وجود دارند که باید به ترتیب طی شوند. این فرایند تقریباً مشابه تعویض پلاک حضوری است؛ با این تفاوت که شخص وکیل به‌جای مالک خودرو اقدام می‌کند. مراحل اصلی شامل موارد زیر هستند:
- مرحله اول؛ تنظیم وکالتنامه رسمی در یکی از دفاتر اسناد رسمی
- مرحله دوم؛ آماده‌کردن تمام مدارک لازم برای تعویض پلاک
- مرحله سوم؛ تسویه هزینه‌های مرتبط مانند خلافی، عوارض و مالیات خودرو
- مرحله چهارم؛ دریافت نوبت اینترنتی یا حضوری از مرکز تعویض پلاک
- مرحله پنجم؛ مراجعه وکیل به مرکز تعویض پلاک در تاریخ مشخص
- مرحله ششم؛ تحویل پلاک قبلی و نصب پلاک جدید روی خودرو
- مرحله آخر؛ انتقال نهایی مالکیت و دریافت مدارک تکمیل‌شده خودرو
هزینه وکالت تعویض پلاک خودرو در سال 1404
هزینه تعویض پلاک وکالتی را خریدار خودرو می‌پردازد و طبق قوانین جدید، تعرفه آن در سال 1404 طبق جدول زیر است:
| نوع هزینه تعویض پلاک وکالتی | مقدار دقیق در سال 1404 |
| تعویض پلاک وکالتی خودروهای داخلی | 390 هزار تومان |
| تعویض پلاک وکالتی خودروهای خارجی | 390 هزار تومان |
| قبول کردن وکالت برای تعویض پلاک | حدود 615 هزار تومان |
نکته مهم: هزینه تعویض پلاک وکالتی در مراکز تعویض پلاک پرداخت می‌شود؛ همچنین، یادتان باشد که دریافت هزینه‌ای بیش از نرخ مصوب برای وکالت تعویض پلاک جرم است.
مدت اعتبار وکالتنامه تعویض پلاک
اعتبار وکالتنامه تعویض پلاک معمولاً بین 3 تا 6 ماه است. البته، با توجه به درخواست فروشنده، اعتبار وکالت نامه تعویض پلاک متغیر است؛ فروشنده حتی می‌تواند وکالتی بی‌مدت به خریدار دهد.
کارشناسان در این زمینه توصیه می‌کنند که فروشندگان برای وکالت نامه تعویض پلاک مدت و زمانی مشخص کنند زیرا در صورت قصور خریدار، بار قانونی آن متوجه فروشنده است.
شرایط ابطال وکالت تعویض پلاک
وکالت تعویض پلاک هم مثل همه وکالت‌نامه‌ها، تحت شرایط خاصی باطل می‌شود. مثلاً ممکن است که فروشنده به خریدار وکالت بدهد و در متن وکالتنامه شرط «عدم عزل وکیل» را ذکر نکند. در این شرایط موکل می‌تواند در هر زمانی که دلش خواست، وکیل را عزل کند. همچنین، وکالتنامه با فوت موکل، خودبه‌خود باطل می‌شود و باید وکالتنامه جدیدی تنظیم شود.
مهم‌ترین موارد ابطال وکالت تعویض پلاک عبارت‌اند از:
- استعفای وکیل
- عزل وکیل توسط موکل
- تکمیل مراحل تعویض پلاک
- از بین رفتن یا نابودی خودرو
- فسخ وکالتنامه با توافق طرفین
قوانین جدید تعویض پلاک وکالتی در سال 1404
طبق اعلام قوه قضاییه، قانون جدیدی برای فوت مالک خودرو پس از صدور وکالتنامه و قبل از انتقال مالکیت تعریف شده است. طبق این قانون، اگر مالک خودرو پس از صدور وکالتنامه فوت کند، خریدار می‌تواند با هماهنگی وراث، مراحل انتقال را انجام دهد. ضمناً این امکان وجود دارد که خریدار، معامله را فسخ کند و مبلع پرداخت‌شده را پس بگیرد. اگر در این شرایط، وراث با خریدار خودرو همکاری نکنند، امکان پیگیری از طریق مراجع قضایی وجود دارد.
بیشتر بخوانید: هزینه تعویض پلاک خودرو ۱۴۰۴ چقدر است؟
استعلام وکالت تعویض پلاک خودرو
برای استعلام وضعیت وکالت نامه، دو راه پیش رویتان است؛ استعلام وکالت تعویض پلاک به روش حضوری و استعلام وکالت تعویض پلاک به روش آنلاین و الکترونیکی. در ادامه درباره هر کدام بیشتر توضیح خواهیم داد.
استعلام وکالت تعویض پلاک به روش حضوری
در روش استعلام وکالت تعویض پلاک به روش حضوری، فرد متقاضی می‌تواند با مراجعه به دفتر اسناد رسمی تنظیم کننده سند، با ارائه کد ملی خریدار و فروشنده، رمز تصدیق یا شناسه سند، وکالتنامه مورد نظر خود را استعلام کند.
استعلام وکالت تعویض پلاک خودرو به روش آنلاین
در استعلام آنلاین وکالت نامه، متقاضی باید به سامانه استعلام وکالت نامه (سامانه ثبت من) به آدرس my.ssaa.ir مراجعه کرده و با وارد کردن اطلاعات شناسه سند و رمز تصدیق، وکالتنامه خود را استعلام کند.
نحوه تمدید وکالت تعویض پلاک خودرو
امکان تمدید وکالتنامه به صورتی که فکرش را می‌کنید وجود ندارد زیرا بعد از اتمام زمان وکالت سند، دیگر امکان تمدید آن توسط فروشنده وجود ندارد.
اگر قصد دادن وکالت مجدد به خریدار را دارید، باید سندی جدید تنظیم کنید. بدیهی است که در چنین شرایطی، پرداخت هزینه وکالتنامه با فروشنده است.
شرایط بیمه شخص ثالث پس از تعویض پلاک خودرو
در زمان تعویض پلاک خودرو، داشتن بیمه نامه شخص ثالث و برگه تأییدیه معاینه فنی اجباری است. اگر در زمان تعویض پلاک خودرو بیمه شخص ثالث نداشته باشید، ممکن است دچار مشکلاتی همچون توقف خودرو توسط مأموران راهنمایی و رانندگی برایتان پیش بیاید.
در چنین شرایطی و برای حل مشکل توقیف باید بیمه نامه شخص ثالث را خریداری کنید.
همچنین یادتان باشد که پس از تعویض پلاک خودرو، تخفیفات بیمه نامه قبلی به شخص خریدار منتقل نمی‌شود.
وکالت تعویض پلاک و وکالت فروش ماشین چه تفاوتی دارند؟
همه وکالت‌نامه‌ها از جمله تعویض پلاک و فروش ماشین در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم می‌شوند؛ اما کاربردها و آثار حقوقی متفاوتی دارند. مثلاً وکالت تعویض پلاک فقط به امور مربوط به تغییر پلاک محدود می‌شود. در عوض، وکالت فروش ماشین این حق را به وکیل می‌دهد که خودرو را به اسمِ خریدار منتقل کند.
در جدول زیر، مقایسه‌ای از وکالت تعویض پلاک و وکالت فروش ماشین را می‌بینید:
| موارد مقایسه | وکالت تعویض پلاک | وکالت فروش ماشین |
| هدف اصلی | انجام مراحل اداری تعویض پلاک | انتقال مالکیت خودرو به خریدار |
| دامنه اختیار وکیل | محدود به مراجعه به مراکز تعویض پلاک و تکمیل مراحل مربوطه | شامل فروش خودرو، امضای مبایعه‌نامه و انتقال سند |
| مدت اعتبار | معمولاً کوتاه‌مدت و محدود به همان فرایند است. | بسته به توافق، می‌تواند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد. |
| امکان فروش خودرو توسط وکیل | وجود ندارد. | وجود دارد. |
| کاربرد اصلی | تسهیل روند اداری برای مالک در صورت عدم حضور | امکان فروش و انتقال قانونی خودرو بدون حضور مالک |
| مخاطبان اصلی | افرادی که نمی‌توانند، برای تعویض پلاک مراجعه کنند. | مالکان و خریدارانی که هدف‌شان تکمیل معامله است. |
تعویض پلاک وکالتی را با احتیاط و دقت کامل انجام دهید!
همانطور که در این مطلب خواندید، وکالتنامه تعویض پلاکی که فروشنده به خریدار می‌دهد، کاملاً اختیاری است. همچنین، بابت آن اجباری از سمت قانون و مراجع مهم وجود ندارد اما با این حال انتخاب برعهده شماست. از طرفی، فراموش نکنید که اختیار بخشیدن به افراد مختلف برای تعویض پلاک، عواقب قانونی هم دارد. بنابراین، همیشه با احتیاط جلو بروید و هرگز بی‌گُدار به آب نزنید.
سوالات متداول وکالتنامه تعویض پلاک
در ادامه، برخی از پرتکرارترین سوالات در زمین وکالتنامه تعویض پلاک را با هم مرور خواهیم کرد:
وکالت تعویض پلاک بدون تاریخ چه شرایطی دارد؟
در صورتی که بازه زمانی مشخصی برای انجام تعویض پلاک تعیین نشود، ممکن است خریدار تعویض پلاک را عقب بیندازد و در فروشنده با مشکل روبرو شود. برای همین، حتما مدت زمان وکالت تعویض پلاک را مشخص کنید.
وکالت تعویض پلاک با برگ سبز چگونه انجام می‌شود؟
در این حالت خریدار با استفاده از برگ سبز، پلاک خودرو را عوض می‌کند. بعد از آن باید خریدار و فروشنده با هم برای تنظیم سند مالکیت به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنند.
وکالت تعویض پلاک بدون قولنامه چیست؟
تنظیم وکالت تعویض پلاک بدون قولنامه ممکن نیست. اگر این سند را ندارید، باید حداقل یک سند مالکیتی معتبر را هنگام تنظیم وکالت نامه در دفتر اسناد رسمی به همراه داشته باشید.
ابطال وکالت تعویض پلاک چه شرایطی دارد؟
وکالت تعویض پلاک بدون حق عزل وکیل (خریدار خودرو) اعتباری ندارد. در این شرایط، خریدار (موکل) می‌تواند در هر زمان وکالتنامه را باطل کند. البته با حالت دیگری که وکالت تعویض پلاک باطل می‌شود، فوت موکل است که باعث ابطال وکالت تعویض پلاک خودرو می‌شود.
